4. Aktywne słuchanie.

Masz czasami tak, że siedzisz na wykładzie i nie wiesz od czego zacząć swoje notatki?
Gubisz się w tym co mówi twój wykładowca?
Nie potrafisz się skoncentrować na słuchaniu i pisaniu?
A może, nie wiesz jak wykonać poprawnie notatki?
 Dzisiejszy post jest typowo skierowany dla osób notujących na lekcji, ja jako student nie raz mam z tym problem dlatego myślę, że nie tylko mi przyda się ten post:)

 Czynnością ułatwiającą efektywne uczenie się jest aktywne słuchanie.
Opanowanie tej umiejętności pozwala maksymalnie wykorzystać słowne informacje podawane przez nauczyciela. Słyszenie i słuchanie to dwie różne rzeczy. Słyszenie jest pasywne i automatyczne, podczas gdy słuchanie wymaga aktywnego udziału. Słuchanie jest świadomym mentalnym wysiłkiem, którego celem jest zapamiętanie/zapisanie i praca/analiza/stosowanie wysłuchanych informacji. Słuchanie to umiejętność - i jako taka im więcej i uważniej się ją praktykuje - tym lepsze rezultaty można osiągnąć

Podstawową poradą jest aby nie spóźniać się i przebywać na lekcji do samego końca. Sam początek i koniec lekcji, to miejsca, w których nauczyciele często podają ważne rady i wskazówki dotyczącego bieżącego wykładu. Na początku podają ważne organizacyjne uwagi, na koniec - podsumowania zawierające wskazówki, co jest z całej lekcji „najważniejsze” (innymi słowy co będzie sprawdzane).

Siadać powinno się w miejscu z dala od zakłóceń i naprzeciwko nauczyciela. Poza tym nauczyciel w czasie prowadzenia lekcji zwraca głównie uwagę na ucznia siedzącego przed biurkiem i do niego dostosowuje tempo prowadzonego wykładu a także szybkość dyktowania. Zatem siadając w pierwszej ławce ma się ten luksus, że nauczyciel „dopilnuje” żeby w notatkach ucznia znalazło się to co znaleźć się powinno i powtórzy to co uczeń nie usłyszał lub nie zdążył zanotować.

Koncentracja. Uczeń powinien podjąć świadomą decyzję, że będzie się koncentrował na lekcji i nie będzie pozwalał uciekać myślom na inne tematy.
Koncentracja jest szczególnie ważna, jeśli przedmiot jest nudny lub trudny, lub jeśli lekcja jest niezorganizowana, lub nauczyciel mówi zbyt szybko/wolno itd. Nie należy dopuścić do tego, aby umysł skoncentrował się na jakimś jednym punkcie z lekcji, który jest akurat szczególnie interesujący. Zamiast tego można zanotować pytanie dotyczące właśnie tego zagadnienia, które zada się potem nauczycielowi lub omówi z innymi. Następnie powinno się z powrotem skoncentrować na dalszej części lekcji. Jeśli nauczyciel wyraża na to zgodę, można zadać pytania od razu.

Słuchać należy tego co jest mówione, a nie jak jest mówione.

W czasie wykładu nie można dopuścić, aby umysł koncentrował się na manierach wykładowcy, jego częstych osobistych zwrotach, itd. Ale powinno zwracać się uwagę na to jak przedstawia swój wykład, ponieważ swoim językiem ciała - ujawnia i sygnalizuje ważność poszczególnych punktów. Jeśli często podkreśla ten punkt zwalniając słowa i mówiąc wyraźnie, lub mówiąc wprost - to jest bardzo ważne - znaczy, że to najprawdopodobniej będzie wymagane na egzaminie.

Trzeba wyodrębnić rzeczy najważniejsze.
Należy słuchać głównych idei, koncepcji pomiędzy nimi, ważnych szczegółów. Rozróżniać co jest ważne, co mniej, a co jest tylko ilustracja do punktu lub niezwiązaną z tematem uwagą nauczyciela. Notatka również musi odzwierciedlać ten schemat.
Słuchając uczeń powinien szukać w wykładzie odpowiedzi na jasno określone pytania - Kto, Gdzie, Kiedy, w Jaki sposób, Ile ... itd. Szukać odpowiedzi na przygotowane przed lekcją pytania.
Powinien słuchać i wyszukiwać informacji które nawiązują do poprzednich lekcji, materiałów, które znalazł w książkach, uwag do wniosków, ze swego osobistego doświadczenia z tym tematem.

Wielu nauczycieli polega na pytaniach i reakcjach uczniów, aby ulepszyć swoje lekcje. Poza tym, nauczyciel może czegoś do końca nie wyjaśnić, lub po prostu zapomnieć o czymś. Należy zadawać pytania nauczycielowi, jeśli się czegoś nie rozumie. Jeśli nie zadaje się pytań nie rozumiejąc czegoś traci się znaczną część wykładu.

Aktywne uczestniczenie w wykładzie czy lekcji jest dobrym zwyczajem - dzięki niemu uczeń o wiele lepiej zapamięta niż np. gdy będzie miał siedzieć cicho w kącie i notować. Lepsze zapamiętywanie osiąga się tutaj dzięki większej aktywności - jeśli uczeń zgłasza się, zadaje pytania, zgłasza się do odpowiedzi, podchodzi do tablicy i coś próbuje rozwiązać, a zwłaszcza jeśli ma jakieś ćwiczenia - to wszystko sprawia, że w jego pamięci zostaje więcej śladów. Dobrym przykładem jest to, jak np. któryś z uczniów durną uwagą skomentuje wypowiedź nauczyciela. Ta „durna uwaga” zostanie lepiej zapamiętana przez pozostałych uczniów niż cały wykład danego nauczyciela. W takiej sytuacji wykładowca powinien wykorzystać nagłe ożywienie uczniów i zripostować „durną uwagę” – uwagą dotyczącą wykładu. Przy takim postępowaniu nauczyciela jest szansa, że słuchacze jednak lepiej zapamiętają wypowiedź wykładowcy (oczywiście wykładowca musi dysponować dużym poczuciem humoru).

Pozytywne nastawienie do lekcji.
Pozytywne nastawienie do lekcji oznacza, że uczeń zakłada, że lekcja jest warta uczenia się i uczestniczenia w niej. Nie zakłada z góry, że lekcja będzie nudna, temat totalnie nieinteresujący i w dodatku trudny.
Przekonywanie siebie, że coś jest trudne i niepotrzebne niczemu dobremu nie służy i w niczym nie pomaga. Taka postawa jest tylko utrudnieniem i przeszkadza w maksymalnym wykorzystaniu danej lekcji.
Jeśli jednak lekcja faktycznie jest nudna i jest trudna a uczeń w ogóle nie interesuje się tym przedmiotem (co w większości przypadków ma miejsce ), to w najgorszym razie może postawić sobie cel, że będzie się starał wyciągnąć z tej lekcji maksymalną ilość wiadomości chociażby po to, aby był to jego ostatni kontakt z tym tematem w tym dniu. Aby miał to już za sobą i nie musiał na to marnować więcej czasu w domu.

(Chociaż mała, krótka powtórka z pewnością nie zaszkodzi).

 Wprowadzenie choć jednej z tych metod, już ulepszy nasze funkcjonowanie na lekcji. Jednak jeśli notowanie jest dla nas wyzwaniem, warto jest zaopatrzyć się w dyktafon, jeśli nauczyciel/profesor pozwoli na nagrywanie wykładu (w wielu przypadkach to nie problem) zawsze będzie można go odtworzyć ponownie i wykonać notatki na spokojnie, a dla słuchowców będzie to dobrym źródłem nauki - słuchając swoich własnych notatek lub bezpośrednio wykładowcy.

Dzięki za uwagę i do zobaczenia.

Komentarze